امام صادق(ع) فرمود : موضوع غیبت سرَى است از اسرار خداوند و غیبى است از غیوب الهى، چون خدا را حکیم مى دانیم باید اعتراف کنم که کارهایش از روى حکمت صادر مى شود گرچه تفصیلش براى ما مجهول باشد . (1)

از این حدیث به خوبى آشکار مى شود که علت و فلسفه اصلى غیبت، جزء اسرار الهى است و جز ائمه اطهار(ع) کسى نمى داند آن ها هم مأذون به بازگوکردن آن نبودند. ولى در پاره اى روایات (2)

بعضى از حکمت هاى آن بیان شده که به آن ها اشاره مى کنیم:

آزمایش وامتحان : امام موسى بن جعفر(ع) مى فرماید: براى صاحب الامر ناچار غیبتى خواهد بود، به طورى که گروهى از مؤمنین از عقیده برمى گردند. خدا به وسیله غیبت، بندگانش را امتحان مى کند. (3)

2. بیعت نکردن با ستمکاران : على بن موسى الرضا(ع) فرمود: گویا شیعیانم را مى بینم که هنگام مرگ سومین فرزندم (4)

امام عسکرى (ع) در جست و جوى امام خود همه جا را مى گردند، اما او را نمى یابند. عرض کردم براى چه؟ فرمود: براى این که امامشان غایب مى شود. عرض کردم چرا غایب مى شود فرمود: براى این که وقتى با شمشیر قیام کرد، بیعت احدى درگردنش نباشد. (5)

3. نجات از قتل :زراره از امام باقر(ع) نقل مى کندکه آن حضرت فرمود: قائم باید غایب شود، عرض کردم چرا؟ فرمود: ازکشته شدن مى ترسد ... (6)

4. آمادگی پذیرش : کیما براى تحقق یک انقلاب همه جانبه در سطح جهان، علاوه بر وجود رهبرى شایسته، آمادگى عمومى نیز لازم است.

 1. بحارالانوارج 52ص91

2. بحارالانوارج 52 باب علة الغیبة

3. بحارالانوار ج 52 ص 3 1 1 .

4. بحارالانوارج51 ص 52 1.

5. همان

 .6. مهدى انفلایى بزرگ آیت الله مکارم شیرازى، ص240